در این مقاله، تلاش میشود تا انواع قتل مورد بررسی قرار گیرد. جان هر انسان، بزرگترین هبتی است که خداوند به او عطا کرده است و به همین دلیل، همیشه آسیب رساندن به آن و یا گرفتن آن، نکوهیده شده است. داستان هابیل و قابیل، اولین جرمی است که در تاریخ رخ داده و در قرآن، خداوند آن را نکوهش میکند. تمامی ادیان و فرهنگها، از قتل و کشتن دیگران منزجر بودهاند، و در حال حاضر نیز قوانین برای مجازات جرم قتل تعیین شده است.
در واقع، اهمیت این موضوع از جهت شیوه و قصد مرتکب است. برخی اوقات، قتل با هدف و کینهتوزی انجام میشود، در حالی که در برخی موارد، کشتن فردی صرفاً نتیجهی یک اشتباه بوده و مرتکب اصلاً قصد این کار را نداشته است. این نکته، اهمیت اعمال عدالت را در نظر گرفته و قانونگذار را در اجرای عدالت یاری میکند.
در قانون مجازات اسلامی 92، قتل را به سه دسته تقسیم کردهاند: قتل عمد، قتل شبه عمد، و قتل خطای محض. بنابراین، در این مقاله سعی شده است به بررسی این اقسام قتل پرداخته شود.
قتل عمد به معنای کشتن غیر قانونی یک انسان زنده با تصمیم و اراده قبلی است “
قتل عمد
قتل عمد قتل عمد به معنای کشتن غیرقانونی یک انسان زنده با تصمیم و اراده قبلی است، به عبارت دیگر، انسانی که با قصد و اراده کسی را به قتل میرساند. این شامل اقداماتی مانند خفه کردن، زدن با چاقو، استفاده از اسلحه، فرو کردن سر کسی در آب، تزریق مواد مخدر و اقدامات مشابه میشود. یک نکته مهم در این موارد این است که قاتل باید قبل از اقدام خود، قصد و اراده انجام این کار را داشته باشد. در صورت وجود شرایط لازم، مجازات قتل عمد قصاص است.
حکم قتلهای خانوادگی بسته به مصادیق آن، متفاوت است. مانند جرم کشتن فرزند توسط پدر یا مادر، کشتن پدر و مادر توسط فرزند، کشتن برادر و خواهر، یا کشتن زن یا شوهر؛ میتواند شامل مواردی مانند قصاص، دیه و حبس تعزیری باشد که بسته به عمد، شبه عمد یا خطای محض بودن این قتلها، مجازات آن، قابل اعمال خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تفاوت اعدام با قصاص
بیشتر بخوانید : قصاص زن باردار
قتل شبه عمد
در قتل شبه عمد، قاتل تنها در عمل قصد داشته ولی قصد کشتن دیگری (قصد نتیجه) را نداشته است. به عنوان مثال، فرض کنید یک معلم شاگرد خود را با هدف تادیب و تربیت، کتک میزند و این کار باعث مرگ کودک میشود، در این صورت معلم قصد کشتن نداشته است، اما عمل او باعث فوت شاگرد میشود. این نوع قتل را شبه عمد مینامند.
در واقع، در قتل شبه عمد، قاتل تنها قصد اقدام خود را داشته ولی قصد کشتن فرد دیگری را نداشته است.
در اینجا به یک جنبه مهم از موضوع قتل، یعنی قتل شبه عمد، پرداخته میشود. این نکته بسیار مهم است که در تشخیص قتل شبه عمد، نوع وسیلهای که برای انجام این عمل استفاده میشود نیز تأثیرگذار است.
به عنوان مثال، زدن با خط کش، معمولاً منجر به کشتن نمیشود، اما زدن با چاقو، معمولاً موجب کشتن میشود. بنابراین، حتی اگر فرد بگوید که با چاقو زده است اما قصد کشتن نداشته است، قتل عمد در نظر گرفته میشود.
در کلیت میتوان گفت که در صورتی که شخصی به دلیل تقصیر یا نادانی، بدون اینکه قصد کشتن داشته باشد، فردی را به قتل برساند، این قتل به عنوان قتل شبه عمد در نظر گرفته میشود و مجازات آن شامل پرداخت دیه و حبس تعزیری میشود.
در قتل خطای محض، مرتکب هیچ قصدی برای کشتن فرد دیگری ندارد، نه در عمل و نه در نتیجه.
بیشتر بخوانید: موارد سقوط قصاص
قتل خطای محض
قتل خطای محض، به معنای ناشی شدن از یک خطای کامل است، همانطور که از نام آن پیداست. در این نوع قتل، فرد نه در عمل و نه در نتیجه، هیچ قصدی برای کشتن دیگری ندارد.
به عنوان مثال، زمانی که شخصی به سمت یک پرنده شلیک میکند، اما تیر به جای پرنده، به یک انسان میخورد. البته لازم است توجه داشت که در این حالت، شخص شلیک کننده هیچ گونه تقصیری در عمل شلیک کردن نداشته باشد و امکان اینکه تیر به یک انسان بخورد نباشد، وجود داشته باشد.
همچنین، مثلاً اگر فردی در حالت بیهوشی جرمی ارتکاب کند، یا اگر جرم توسط یک کودک صغیر صورت گیرد، نیز میتوان این را به عنوان قتل خطای محض در نظر گرفت.
سخن آخر
با مشاوره حقوقی تلفنی، اکنون به سرعت و با راحتی مسائل حقوقی خود را می توانید حل کنید اگر در خصوص قتل و انواع آن سوالی دارید، برای تعیین وقت مشاوره حقوقی خود می توانید وارد وب سایت گروه حقوقی فرشاد قاسمی شوید و مشاوره حقوقی و تلفنی و آنلاین دریافت نمایید
با ما در ارتباط باشید و از تجربه مشاوره حقوقی تلفنی با متخصصان ما بهرهمند شوید!